Hunkeren naar verlossing

Een onafzienbare massa Congolezen op 8 december 2010 om Tshisekedi te begeleiden van het vliegveld Ndjili naar zijn huis in Limete/Kinshasa. Meer dan twintig kilometer onder "het waakzaam oog van de politie" moesten politici, militanten en journalisten te voet bij de auto met Tshisekedi en zijn vrouw in de buurt zien te blijven om tenminste van begin tot eind getuige te blijven van deze blijde inkomste.De stoet was van het vliegveld vertrokken om ongeveer 14 uur. Pas om 20 uur 30 kwam Tshisekedi aan bij zijn huis.

En wat beweegt die mensen toch? Een oppositieleider begroeten die bijna drie jaar buiten het land verbleef, van wie wordt beweerd dat zijn gezondheid niet sterk meer is (hij is 70 plus), terwijl zijn partij, de UDPS, vooral druk doende is met onderlinge verdeeldheid uit te vechten.

"Dat toont wel hoezeer de mensen wanhopig zijn", zegt een Congolese analist tegen me. "Ze denken dat hij iemand is die oplossingen kan brengen. De sociale situatie is rampzalig."

Staatsgevaarlijke vrouw tuiniert en zegt wat ze denkt.

Dit week-end moest ik van mezelf een rapport samenvatten van de FIDH voor de website Docu Congo. Ik had gemerkt dat het bij Vluchtweb nog niet was ingevoerd, dus daarom maar fluks op onze site met een link naar de Franse versie en een naar de Engelse. De vertaling van de titel vind ik trouwens lastig: DRCONGO - la dérive autoritaire, ...afglijdend naar een autoritair regiem....
Bladzijden vol over mensen die gevangen worden, gemarteld, gedood, omdat ze een andere mening hebben geuit dan die van de zittende macht.

Ondertussen probeerde ik te bedenken wat ik kan doen met de berichten rond Victoire Ingabire. Advocaat Jan Hofdijk, een vriend van haar, stuurt mails rond over haar benarde situatie in Rwanda met knipsels uit de VK en andere media, Kris Berwouts schreef op FB over haar, en bij de journaliste Anneke Verbraeken vond ik op haar website http://www.buitenpostdewereld.org een kijkje van dichtbij.
Ik ga er dit Blog voor gebruiken, want de zaak doet in alles denken aan praktijken die in de DRCongo heel gewoon zijn, alleen hier nooit in de schijnwerpers komen. Rwanda is anders dan Congo het knuffeltje van landen in het westen. Nederland voorop. Maar of dat nu helpt voor de mensenrechten daar?


Ik las hoe de Volkskrant Kees Broere, correspondent in Nairobi, een en ander laat uitleggen over Victoire Ingabire in de krant van 4 november 2010: hij voert Jan Hofdijk uit Den Haag ten tonele, en de heer Frans Makken die ambassadeur is in Kigali. Ik moet hevig aan Joris Luyendijk denk die in 2006 met zijn aardige boekje uitkwam over de media, hun correspondenten en het nieuws uit de rest van de wereld. Ik worstel tegen mijn neiging om te gaan uitmeten hoever Nairobi is van Den Haag, waar de Hofdijk zit en Rwanda waar Victoire zit.
Victoire Ingabire woonde in Nederland al 16 jaar, toen ze besloot dat ze nu beter in Rwanda zelf iets kon doen voor de opbouw van het land. Ze vertrok begin 2010, wilde meedoen met de presidentsverkiezingen, kreeg geen toestemming (!) daarvoor en zit nu sinds half oktober gevangen wegens staatsondermijnende activiteiten.
De ambassadeur van Nederland in Rwanda zegt heel goed de emoties te begrijpen, maar Nederland kan zich niet rechtstreeks bemoeien met de kwestie, dat zou neerkomen op inmenging in binnenlandse aangelegenheden. Citaat: Ingabire wordt verdacht van ernstige zaken in Rwanda.

Het patroon is zo herkenbaar: hoe de strijd tegen de andere mening wordt gevoerd.
Allereerst wordt iemand opposant genoemd. De dreigtelefoontjes barsten dan los. Dan wordt er in de staatsmedia een lastercampagne gevoerd, waarbij de denkbeelden van de "opposant" worden voorgesteld als funest voor de vrede en welvaart. Ook wordt beweerd dat het buitenland erachter zit om het land te destabiliseren. Tenslotte wordt men persoonlijk belaagd met geweld en detentie van gezinsleden of de eigen persoon.
Vandaar dat het voor mensenrechtenverdedigers erg belangrijk is hun gezinsleden te kunnen evacueren naar het buitenland. Maar dat lukt nooit langs officiële weg. Niet met medewerking van enige westerse ambassade, bedoel ik. Westerse diplomaten hebben het publiekelijk graag over het steunen ten behoeve van de mensenrechten, maar dit soort steun, door een visum te verlenen aan gezinsleden van in het nauw gedreven advocaten, journalisten, vakbonders, vreedzame activisten, hoort daar niet bij.

Laten we nog eens kijken naar Victoire Ingabire. De media in Rwanda berichten er niet over, behalve de Engelstalige staatskrant New Times nu en dan. Net wat ik las bij het rapport van de FIDH over DRCongo: journalisten branden hun vingers liever niet, zijn bang voor represailles, dus stilte in medialand, met uitzondering van de propagandamedia van het bewind.

In Vrij Nederland van 6 november 2010 kopt een artikel over Victoire Ingabire: uitdaagster van de Tutsi-macht. Harm Ede Botje praatte met haar man, gewoon in Zevenhuizen! Dat doet de Volksrant hem niet na! Harm Ede praatte ook met Nederlandse politici, ook over de opstelling van de ambassadeur. Tussendoor wordt eraan herinnerd dat de de verkiezingen die de huidige President legitimeerden, door de heer ambassadeur "free and fair" waren genoemd. Hoezo vrij en eerljk? Waren Ingabire en andere oppositieleiders dan niet uitgesloten van die verkiezingen?

En nu nog het toetje: - Huiszoekingen bij Ingabire - Ze zou een gevaar zijn voor de staatsveiligheid omdat ze bezig is met het oprichten van een terroristische organisatie, de Coalition of Democratic Forces.
Het Logboek van Anneke Verbraeken volgt de ontwikkelingen op de voet: 29 oktober Gister is Victoires huis doorzocht. Volgens naaste medewerkers zonder dat er sprake was van een huiszoekingsbevel. Het ging er niet zachtzinnig aan toe. De kans is groot dat er belastend materiaal is 'gevonden', iets waarvoor ze altijd bang is geweest.
(....) 30 oktober - Tijdens de huiszoeking afgelopen donderdag is er niets gevonden. Wel zijn twee laptops meegenomen. Victoires medewerkers zijn bang dat er met de emailcorrespondentie geknoeid gaat worden, om zo het bewijs te leveren van haar terroristische en staatsgevaarlijke activiteiten. (...) 4 november -
Gistermiddag is opnieuw het huis van Victoire van onder tot boven doorzocht. Uiteindelijk werd een nabijgelegen riolering met afwateringsputje minitieus bekeken. Daarvan werden tekeningen en foto's gemaakt. Om alles mooi af te ronden werden de naaste medewerkers van Victoire meegenomen voor verhoor.(...) 7 nov - they took all the staff for questioning: they had to explain why there was a bunker in their garden. The staff knew very well wat this bunker was doing in their garden.The bunker was digged by handyman Absolomon. He had received complaints about water flooding the neighbouring properties. He therefore proposed to dig some sort of a canal in the form of a L and to cover it with grass. En raad eens wie er naar de politie liep om te vertellen dat Victoire een bunker in haar tuin had? Juist. Klusjesman Absolomon.

Badhanddoek?

Hoe komt Lenie nu toch aan zo'n mooie badhanddoek, vroeg ik me af gisteravond. Op de gang naar haar logeerkamer zag ik in een hoekje een wit tafeltje met een witte rechte stoel eronder geschoven en op dat tafeltje een lopertje dat me aan het piekeren zette.

Lenie had me uitgenodigd bij haar te logeren na afloop van de avond bij een kring van Doopsgezinden waar ik vertellen zou over Congo en een deel van het werk in Kinshasa waarvoor ik ambassadrice ben. Het was goed weer eens de banden aan te halen. We hebben samen avonturen beleefd in Congo en dat schept een band!

Trouwens de avond was ook in andere zin een mooi avontuur voor me. Wie had ooit kunnen bevroeden dat ik nog eens achter het stuur van een ruim bemeten moderne uitvoering van een SAAB zou rondzoeven? Ik niet in elk geval, maar kijk hoe verrassend een gewoon uitje naar Aalsmeer kan uitpakken!

Enfin, in de huiskamer van een van de kringleden vroeg ik eerst maar eens wat er zoal aan verwachtingen leefde over de inhoud die de avond zou krijgen en zodoende werd het heel anders dan we vooraf hadden kunnen bedenken.
Ik begon met een citaat uit Conrads Hart der Duisternis, dat ik in de trein had zitten lezen, waar een oude tropenarts het volgende advies geeft aan de scheepskapitein die "daarheen"zal gaan (CONGO) : "Tracht irritatie te vermijden, dat nog meer dan blootstelling aan de zon. Adieu. In de tropen moet men voor alles zijn kalmte bewaren."
Het was precies zo'n advies dat ik kreeg in 2000, van een stokoude vlaamse missionaris, in de procuur van Kenge. "Zozo, mevrouwtje, komt u eens kijken hier? Wel, wel, u zult veel geduld moeten oefenen..."

Het is leuk om in een of ander gezelschap te kunnen vertellen van het land, de mensen en de hulp die je kan geven. Ik zou het wel vaker willen doen. Het effect van zo'n gesprek is vaak dat er mensen hardop gaan denken hoe er aan inkomsten ter plekke kan worden gewerkt. "Maak van de mooie stoffen daar leuke hebbedingetjes die je dan hier kan verkopen" is zo'n idee. En wat spijtig dat je dan meestal al iets dergelijks geprobeerd hebt zonder succes....

Ik met de kunstzinnige koperen tulpen en zo ook Lenie. Ze vertelde hoe een van haar Congolese Doopsgezinde dames haar min of meer gesprest had wat van die mooi raffia's van haar te betrekken die door de zusters daar waren gemaakt en waarvoor een afzetgebied werd gezocht.
"Ik heb er niet eentje kunnen verkopen!, zei Lenie, hoewel het echt behoort tot de categorie goede kwaliteit volkskunst. Maar ja, waar vind ik mensen die daarvoor willen betalen? - Overigens,Mieke, ik zal ze laten zien aan je, ze liggen boven, bij de logeerkamer."

En zo bleek me dat op het witte tafeltje geen handdoek maar een van de prachtige raffia's lag van Lenie's Congolese zusters die hun hoop op ons hebben gevestigd voor afname van hun mooie kleedjes.

Treinen tussen haven en hoofdstad

De mooie foto's van de vorige Blog zouden wellicht doen geloven dat je op dat Stationsplein moet zijn om de trein te pakken naar een ander deel van Congo.
Let op: het Stationsplein is er wel, maar de treinen niet.
De laatste keer dat ik ging kijken op de perrons van la Gare Centrale in Kinshasa kon ik mijn ogen niet geloven, zo stil als het daar was. Toen kwam er maar twee keer per dag een trein: een in de ochtend, een in de avond, een verbinding met Kinshasa Oost. Op sommige sites staan boeiende foto's van die treinen. Mensen die er als trossen aan hangen.
Op Lonely Planet forum stond onlangs (26 juli) nog dit: I was in Matadi in June and was told at the station there that there was no passenger train to Kinshasa. The bus took 8 hours, but 4-seat taxis will do it faster.
Toch niet waar? Misschien dat er die dag geen trein ging, maar je kan toch niet zeggen dat er geen personentreinen rijden tussen Matadi en Kinshasa? Dat zou wel heel jammer zijn voor al die levens die de aanleg kostte, eind 19e eeuw. Wikipedia: The completion of the railway cost the lives of 1,932 people (1,800 blacks and 132 whites).
Nee, volgens mij gaan er elke week twee heen en twee terug.
Een afstandje van 390 km tussen de hoofdstad Kinshasa (met naarschatting 7 miljoen inwoners) en de havenstad Matadi. Matadi zou je het Antwerpen van Congo willen noemen, omdat het de zeehaven is. Maar ik wil niemand beledigen.
Als je geen haast hebt, neem je de trein toch? Volgens de website van de Fransen kost het 12 uur, zo'n ritje.
Maar volgens die westerse ambassades kan je maar beter helemaal niet reizen. Als je die moet geloven ! Van de ene naar de andere plaats reizen over de slechte wegen is geen doen. 's Nachts moet je helemaal niet buiten zijn, en als je een vrouw bent, ...vergeet het maar. Neem maar vast afscheid van je paspoort, vraag een kopie conform op de ambassade en vertrouw geen enkele politie, raampjes dicht, portieren op slot.
Dan maar vliegen, net als de Congolezen zelf? Zeg het niet hardop, of iedere ambassademedewerker begint te huilen. "De binnenlandse vluchten worden gevlogen door maatschappijen die allemaal op de zwart lijst staan om hun onveiligheid".
Maar die trein Kinshasa-Matadi, die rijdt toch wel?
.....
Ik moet het nu echt uitzoeken. Ik google maar even voor de zekerheid.
Aha, er gloort hoop, als je de Minister voor Transport, nee van Portefeuille (echt waar) mag geloven komen er 5 locomotieven bij, die worden gefinancierd door de Wereldbank.Het stond in de krant,
Maar hoeveel zijn er dan nu?
Ik google verder, en...Ik vrees dat er geen een meer is die kan rijden.
Op Syfia lees ik een artikel over de leegloop van de dorpen langs de spoorlijn doordat er geen reizigerstreinen meer langs rijden, sinds ...maart 2008. Uit veiligheidsoverwegingen omdat er steeds iets stuk was aan de twee locomotieven

Dan lezen we maar een mooi boek over Congo!

Attractie

 

Geen wonder dat met enige trots foto's rondgestuurd worden van het fraaie plein met fonteinen (zie vorige blog) De normale woon- en werkomgeving voor de inwoners van de hoofdstad ziet er immers na een regenbuitje uit als op deze foto. En dat is dan voor mensen uit Europa een attractie om te fotograferen!
Bij de parade van 30 juni kon je je vergapen aan de machines waarmee wegen aangelegd of verbeterd worden. Ze maakten evenzeer deel uit van de optocht als de militairen met hun materieel.
De dagen erna bleken de inwoners van Kinshasa ongerust dat dat wegwerken niet zouden worden afgemaakt. De machines waren immers allemaal verdwenen, en het is al zo vaak vertoond: er wordt met veel tamtam een eerste steen gelegd, een begin gemaakt en ....daar blijft het dan bij.

Stationsplein

Het doet me als rechtgeaarde Rotterdamse pijn dat het rond het station nog steeds een bouwput is, maar het kan nog erger: kijk naar Arnhem!
Nee, dan Kinshasa! Kijk eens naar het Place de la Gare! Negen foto’s kreeg ik toegestuurd van de partij van de President. Met de hartelijke groeten, en in foto de vruchten van de inspanningen van President Joseph Kabila en zijn regering voor de modernisering van onze Hoofdstad, stond erbij.

De feesten voor de 50-jarige onafhankelijkheid heb ik helaas niet bijgewoond. Ik zat in Nederland. Stikbenieuwd hoe de stad zou zijn opgefleurd nu er zoveel buitenlandse gasten kwamen.
Onze partners in Mikondo lukte het maar niet ons uit te leggen waarom ze geen feest hadden, maar aan de lopende band oproepen kregen om bij de politie of een Ministerie te komen.
“Omdat onze binnen- en buitengevel keurig gestuukt en geverfd moeten worden in verband met de komst van Koning Albert!”
Ja, dat er nodig iets aan die gevels moet worden gedaan, dat weet ik maar al te goed. De weersinvloeden zijn heel slecht ervoor. Maar we hebben al zoveel groot onderhoud moeten doen afgelopen 12 maanden….onze middelen zijn totaal uitgeput.
“Zeg dat maar, dat zullen ze moeten billijken. Bovendien, koning Albert komt heus niet naar Mikondo”, zeg ik spottend.
“Ja dat weten de inspecteurs ook wel, maar ze herhalen maar wat hun bazen zeggen.”
Kortom, poppenkast, maar ondertussen!
Helaas blijft de druk almaar oplopen op onze partners om aan de slag te gaan. Anders wordt de school gesloten!
WAT ? DAT IS WAT MOOIS! Wij sloven ons uit hier in Holland omdat de armen anders helemaal geen onderwijs krijgen, en dan nog druk van de overheid om… ? Wie zijn dat? Ministerie van Cultuur en Kunst? ……..

Het is maar goed dat ik niet in Congo ben zolang de muren niet behoorlijk gestuukt en geverfd kunnen worden.
Ik zou ondiplomatiek reageren op de druk van de overheden, en de zaak nog doen escaleren.

Maar wie weet hoe we die verf voor Mikondo op korte termijn kunnen betalen met onze lege kas???
Ik slaap er niet van……

Chers Tous,

Honneur vous saluer et vous transmettre en images les fruits des efforts du Président Joseph KABILA et son Gouvernement pour la modernisation de notre Capitale.

Bonne journée

Roland Ngoie KILOKA
Membre du PPRD
514-331-1487
ngoiekiloka@hotmail.com
Montréal Canada

Nieuwe media voor het bevorderen van vrijheid

Wat vreselijk toch wat ons nu weer overkwam, en dat terwijl er op mijn bureau een artikel opengeslagen ligt uit Amnesty in Actie van juni 2010.
Titel: Nieuwe Media ingezet voor Mensenrechten.
Een conferentie voor Mensenrechten en Nieuwe Media in Den Haag. Op de agenda: het effect van nieuwe media zoals You Tube, Twitter, en blogs op het bevorderen van vrijheid van meningsuiting.

Nou, het is weer eens raak: denk maar niet aan Congo dan.

Heb je haast met een bericht? Mail het dan vooral niet, als je in Kinshasa zit!
Ik heb het al lang uit ervaring moeten leren, als ik in Kinshasa was.
Zelfs een blog als dit bijwerken was niet bepaald iets om even snel te doen, ook al zijn er diverse internetcafé's als je op je logeeradres weer eens geen stroom hebt.
Telefoon is de enige uitweg, ja, maar dan moet je daar wel een telefoonkaart voor kunnen kopen met voldoende tegoed.
SMS is het beste, en dat wordt er dan ook druk gedaan. Maar dan moet je het kort houden.

Toen ik toch maar weer eens belde gisteren om te horen hoe het in ons project Mikondo ging met de school LA TULIPE (ik moet ook op de kleintjes passen en het bellen naar Kinshasa kost al gauw een kwartier met een tarief dat nergens op de wereld verder zo hoog is!)barstte de bom.
Zaten ze daar almaar uit te kijken naar een reactie van ons op een zeer urgente mail, met bijlagen. En wij wisten van niets!
Ik hoor dat het ging om de muur aan de straatzijde. De kopie van een brandbrief van de overheid.
En dan hoor ik dat er onmiddellijk iets aan de muur moet worden gedaan, zodat die er fraai uitziet als de buitenlanders in de stad komen voor de viering van 50 jaar onafhankelijkheid. Stucwerk en verf moeten vernieuwd worden, op straffe van....

Ik voel me alweer boos worden.
Vraag: maar waarom heb je niet gebeld?
En dan blijkt dat we wel degelijk gebeld hebben met elkaar, en dat zij me vroegen wat onze reactie was op de dingen die ze gestuurd hadden. Maar ik had een vreemd antwoord gegeven. Dat ik er nu te moe voor was om daar op in te gaan. En toen dachten ze: wat een vreemd antwoord, zeker haar ironie.

Ik weet het weer: ik dacht toen: Het gaat over het rapport over het opknappen van de toiletten. Dat ziet er goed uit en ik had het daarom niet verder becommentarieerd, maar doorgemaild aan de belanghebbenden hier. Voor mijn idee was mijn rol daarin al klaar.

Zij hadden het over een urgente mail over de muur aan de straatkant(die ik niet had ontvangen) en ik over een rapport (dat ik al een week of wat terug per mail had ontvangen).
En altijd weer URGENT en altijd weer COMMUNICATIE MISLUKT
Soms ben ik het behoorljk zat!

In touw voor Congo

Nu eens niet of niet zo heel erg in touw voor Congo, op die zaterdag. De ruime tuinen van Hofstede de Meijerij, de catering van John de broer van Lisa, de vrolijk opgediste wetenswaardigheden over bomen en planten, het mooie weer, maar vooral die boeiende mensen die elkaar nooit in levende lijve tegenkomen en nu eens lekker informeel nader kennis kunnen maken, dat alles maakte er een succes van, die 22e mei.
"Wat een leuke mensen heb je allemaal om je heen voor Congo!" hoorde ik herhaaldelijk na afloop. Ja, dat is precies de spijker op de kop geslagen. En dan ontbraken er zelfs nog een heel stelletje, wegens vakantie of reizen of dubbele "boekingen".

Druppels in een oceaan ....

Vanavond kreeg ik de laatste mailtjes te lezen van de man die vorige week, 1 juni, in Kinshasa verdween kort na 17 uur toen hij een afspraak had bij de hoogste politieman, John Numbi.
"Goedenavond, ik laat je weten dat ik dinsdag 22 juni voor een week naar Brussel ga...(...)", had de man op 26 mei aan zijn vriend in Brussel gemaild.

Nog naar Brussel gaan zit er niet meer in voor hem.
Zijn mensenrechtencollega's sturen elkaar vanavond het programma door van zijn begrafenis, in Kinshasa.


De officiële verklaringen na zijn dood uit alle hoeken en gaten van de wereld spreken van verontwaardiging en medeleven.
Dat het zo erg is, een zo bekend mensenrechtnactivist zomaar bruut vermoord!
Dat er een onafhankelijk onderzoek moet komen!
Dat duidelijk moet worden gemaakt onder welke omstandigheden het is gebeurd.
Enzovoort.

Ja, een onderzoek dat onafhankelijk wordt uitgevoerd, dus op internationale schaal, dat zou licht moeten werpen op de smerige misdaad die is gepleegd tegen die mens.

De vraag wordt hier en daar gesteld: Wie zat er achter die moord? Waarom is die geweldloze man vermoord? - De Congolese overheid moet die mensen beschermen!, staat er in die verklaringen....

Loze woorden? In machteloosheid geuit...

Soms is de wijsheid wel erg ver te zoeken in boodschappen vol haat aan het adres van het staatshoofd. Sommige internetmedia beschuldigen zonder terughoudendheid. In Kinshasa zijn in een paar dagen een groot aantal politieofficieren gearresteerd en worden namen genoemd van opdrachtgevers. John Numbi is "ter wille van het onderzoek geschorst".

Wie verwacht er in alle ernst een goede rechtsgang???

Mijn goede Congolese vriend R. hoor ik huilen aan de telefoon, als we de laatste communiqués de revu laten passeren. "Ik moet steeds denken aan zijn vrouw en kinderen. Niemand zal iets doen voor hen. Ze zullen nergens vandaan steun krijgen. Dat betekent voor hen de bedelstaf..."

Mijn goede Congolese vriend K. zegt: "Het is vreselijk, maar het is een druppel in een oceaan van problemen hier. De sfeer in Kinshasa is heel negatief. Hier in de straat vliegen soms de kogels om je oren. Er zijn speciaal geselecteerde jonge mannen die de vuile werkjes voor hogerhand moeten opknappen (liquidaties, strafexpedities, intimidaties) zonder dat de politie van die wijk ervan op de hoogte is. Nog maar vorige week is een jonge advocaat in Lemba gewoon thuis om 2 uur 's nachts omgebracht."

Nog een paar dagen, dan zijn alle ogen weer gericht op andere nieuwsitems. Voetbal of zo.
Dertig juni viert Congo 50 jaar onafhankelijkheid.

"Waarom zoveel aandacht voor deze ene moord, terwijl er zovele slachtoffers vallen, elke dag, op dezelfde schandeljke manier, nadat zij uitkwamen voor hun mening? Als ze zeiden dat Congo steeds meer onder autoritair bewind komt te staan?", vraagt mijn goede Hollandse vriend R.
Ik probeer kalm te blijven in mijn antwoord.

"Het is omdat het masker nu op schaamteloze wijze is afgegooid!"
"Als ze zo doen met iemand die een ikoon is, hoeveel te meer met de gewone man".

Ik denk aan de democratische verkiezingen van 2006. "Opmaat tot een harde dictatuur," zei een goede Congolese vriend me meteen na de eerste ronde van die presidentsverkiezingen van 2006.

Ik hoorde uit hun eigen mond hoe mensenrechtenactivisten te verstaan kregen van de internationale diplomatieke wereld dat hun kritiek op de Congolese hoge heren niet gepast was!

Het afglijden naar de harde dictatuur werd wel opgemerkt, onder meer door Human Rights Watch en de Fédération internationale des Droits de l'homme, FIDH.
De boodschap was echter aan dovemansoren gericht.

Een van de internetmedia laat ons lezen hoe de nu vermoorde activist zich herhaaldelijk heeft beklaagd over het wegvallen van de westerse steun aan de mensenrechtenbeweging, waardoor de ene na de andere Congolese organisatie niet meer behoorlijk kon functioneren.

Het is afgelopen met het speelkwartier, sprak het staatshoofd streng voor de radio.
Jaren geleden al.

Deze moord op een bekend mensenrechtenactivist is nu een openlijk signaal aan al zijn collega's en de wereld.
Onafhankelijkheid wordt niet gewaardeerd.

Kinshasa wordt chagrijning. In het vervoer per taxibusje kan je geen kritiek uiten op het landsbestuur, of je wordt binnen een half uur na uitstappen neergeslagen en beroofd, zegt iemand tegen me.

Parlementaire controle op regeringsbeleid? Het dictaat vanuit de boerderij van het staatshoofd luidt: als er kritiek op de regering nodig is, laat dat dan aan mij over!, vertelt iemand me die erbij was. Ik had hem uitleg gevraagd over een motie van wantrouwen tegen de Eerste Minister.

Het huilen om 1 man, is huilen om een land.

Floribert Chebeya vermoord

2 juni 2010 - Ongeloof en ontreddering bij de snel opeenvolgende berichten die me per Email bereiken. Eerst al een alarmerend bericht aan alle collega's mensenrechtenactivisten. Floribert Chebeya en zijn chauffeur sinds gisteren verdwenen. Hij zou bij de generaal John Numbi, hoofd van de nationale politie, een afspraak hebben. Om 17 uur. De reden zou hem ter plekke worden meegedeeld. Zo gaat dat altijd. Hij is erheen gegaan.
Daarna is hij de hele avond per telefoon niet meer te bereiken en zijn chauffeur ook niet.
Zo'n situatie is zeer ernstig in Congo-Kinshasa. Je zorgt immers altijd dat je achterban precies weet waar je bent, zeker als je weer dreigementen hebt gehad, zoals in zijn geval en in het geval van meer opinieleiders op dit moment.

En bijna meteen een Email erachteraan: hij is vermoord!
En nu her en der berichten. De details spreken elkaar soms tegen, zoals dat gaat. De ene politie zegt dit, de ander dat.

Ik denk meteen aan het recente bericht van RFI. Het staatshoofd laat er geen misverstand over bestaan. Wat hem niet aanstaat, zijn de kritische geluiden op de regering vanuit het parlement. Zaterdag heeft hij een aantal leden de kast uitgeveegd. Ze moesten op zijn boerderij komen om te horen hoe hij hen dreigde. De journaliste van Radio France International klapt uit de school: volgens haar zijn drie ministers die zich aansloten bij een nieuw gevormde groep, de CLP, Centre Libéral et Patriotique , door hem ervan beschuldigd uit te zijn op rebellie in de parlementaire groep van de Meerderheid, AMP. Hij zou gezegd hebben: "als u in het leger was, zou u gefusilleerd worden."
Ook uit andere bron heb ik gehoord hoe het staatshoofd afgelopen zaterdag dreigde hard toe te slaan als er nog mensen doorgingen met ongenoegen te uiten over de regering. "Als er iets te verwijten valt, zal ik dat zelf wel doen", zou hij gezegd hebben.

Human Rights Watch heeft al eerder, december 2008, een rapport gepubliceerd onder de veelzeggende titel: We will crush you (we zullen u verpletteren). On va vous écraser, in het Frans. Twee jaar na de verkiezingen. Hoe opposanten wel heel weinig speelruimte krijgen van de democratisch gekozen president Joseph Kabila. Te lezen op onze website:.
De titel is een citaat uit de mond van de President als hij spreekt over opposanten.

En Chebeya? Hem de mond snoeren door arrestatie is al eerder geprobeerd. De laatste keer op 16 maart 2009. Hij is toen met nog een collega, in het hoofdkwartier van de Speciale Diensten in het gebouw Kin Mazière vernederd en mishandeld op een schandalige manier. De aanleiding was een persconferentie waar was gesproken over een betoging tegen de onwettige manier waarop de voorzitter van de Nationale Vergadering werd afgezet. (Het staatshoofd had zich door hem geschoffeerd gevoeld)

Afgelopen weken is het parlement lamgelegd.
Door buitenparlementaire acties. Ook door angst olie op het vuur te gooien, denk ik. Voor als de agendapunten decentralisatie e.d. aan de orde zijn.

Het feest a.s. 30 juni voor 50 jaar onafhankelijkheid wordt verpest door een collectief van 8 mensenrechtengroepen die te kennen geven dat er niet veel te vieren valt met deze erbarmelijke situatie voor de bevolking. Het geld kan beter anders besteed worden, aldus een communiqué 14 maart van die groep. Ondertekend door bekende activisten, ook door Chebeya.
Als een haas probeerde Generaal Kalume, die het feestcomité leidt, vervolgens de Civil Society in te palmen door gebruik te maken van een mensenrechtenactivist die zei dat het een misverstand was. Deze stroman werd daarop in een nieuw communiqué van 30 maart genegeerd door het collectief: er kon geen twijfel over bestaan, van samenwerking met het feestcomité kon geen sprake zijn. Sterker nog: dat de feesten doorgaan tot eind december toont wel dat het vooral politieke propaganda is in de aanloop naar de verkiezingen. Getekend Chebeya, Amigo Ngonde, allebei leiders van door het Westen gesubsidieerde organisaties, René Kabala en anderen.
En 31 maart weer een communiqué uit dezelfde hoek: oproep om de grondwet niet te schenden! Een duidelijk commentaar op wat er op dat moment speelt in het parlement tegen de achtergrond van de ideetjes van het staatshoofd. Er lopen geruchten dat zijn mandaat wel verlengd kan worden. En dat de decentralisatie maar op de lange baan moet worden geschoven.

Na het bericht dat Chebeya was verdwenen, volgde al snel het bericht: hij is vermoord, zijn lichaam is in zijn auto gevonden, op een autoweg richting Matadi. En dat van zijn chauffeur?

Ontsteltenis alom.
Dat zo open en bloot zonder enige schaamte een vreedzaam strijder voor de rechten van het volk geliquideerd wordt!

JUNIOR

 

Junior maakte heet water voor me, Junior deed de afwas, Junior bood aan mijn jurken te strijken, hij was nooit te beroerd om een dienst te verrichten.
"Tot de volgende keer", zei ik toen hij me nog een laatste keer het autoportier voor openhield toen ik naar het vliegveld zou worden gebracht, afgelopen december.

God hebbe zijn ziel. Vier dagen geleden is hij overleden en vanmiddag wordt hij begraven.
Alweer een dode Congolees...

"Zouden er rellen ontstaan bij de begrafenis vanmiddag?" vroeg ik daarnet aan mijn goede vriend E. die me huilend opbelde met het droeve nieuws.
"O ja, zeker, toen ik op het perceel aankwam waar het lijk is opgebaard vandaag, vlakbij ons project, vier huizen ervoor, links, weet je wel, toen werd ik al aangevallen."
In de onthutsende documentaire Cemetary State van Filip de Boeck had ik dat vorige week gezien. Hoe jongeren woedend over de dode leeftijdsgenoot zich meester maken van de kist met het lijk en er een woeste optocht mee maken, waarbij door het draaien en dansen de kist uit hun handen valt en de deksel eraf vliegt. De woede richt zich tegen de ouders en ooms, want het is hun schuld dat de jongen dood is, het is niet normaal, een zo jong iemand, dat moet wel hekserij zijn of vergiftiging, en de familie zoekt een goed heenkomen om het vege lijf te redden. Vele weken later beklaagt de moeder zich tegenover De Boeck erover dat ze niet haar kind kon begraven en dat ze ook zijn graf niet eens kan vinden.
Ik vind het griezelig. Als ze E. aanvallen...!
" Jij hebt hem gedood, jij hebt hem opgegeten, het kan niet anders, zo'n jonge vent kan niet dood gaan! Hij woonde bij jou, dus het is jouw schuld!"
Maar E. is niet van plan zich dat zomaar hardop te laten zeggen straks. Hij heeft een stuk of 20 broers, zegt hij, allemaal van dezelfde leeftijd als Junior, en die zullen wel eens even orde op zaken stellen.
Ik zie het al voor me: dat wordt een enorme vechtpartij zodra de kist in de auto wordt geschoven.
Bizarre wereld.

Ondernemen in Congo

Als iemand weet van de hoed en de rand in Congo, dan toch wel de filmer Thierry Michel!
Op de Belgische TV was zondag een diepgaand interview met hem, geïllustreerd met wat beelden uit zijn eigen geëngageerde documentaires over Congo. Wat jammer dat daar nog niet zoiets bestaat als Uitzending gemist! Wie nu niet gekeken heeft naar Canvas heeft zijn kans gemist.

Op de helft van het gesprek ging het over ondernemen in Congo. Hij zei letterlijk het volgende, en ik vertaal zelf, want in de ondertitels was kortheidshalve nogal wat weggevallen.

"De investeerders die in Congo investeren zijn het slachtoffer van een systeem….als ze een heel interessant contract hebben gesloten, krijgen ze te maken met allerlei verholen belastingen en ongelooflijke administratieve pesterijen (tracasseries). Daarom staan de investeerders elkaar niet te verdringen aan de poort. Ze weten het, naar Congo gaan, dat is je blootstellen aan veel moeilijkheden, omdat de rechtsstaat niet wordt gerespecteerd, ook op economisch terrein niet."

Ik heb nog niet eerder zo helder en in weinig woorden horen uitleggen waardoor er moeilijk dingen van de grond komen.
En wat de zware klus is voor ons hier, om mensen in het verwende Westen toch ervoor warm te krijgen of warm te houden om een steun in de rug te zijn voor wie daarginds het land echt wil opbouwen. Ik denk aan wat we zelf van harte steunen wegens waardevolle resultaten in een reeks van jaren: het visserij project, het project voor resocialisatie van straatkinderen, het project goed onderwijs voor de armen, en dat helaas noodlijdende project voor juridische steun voor vergeten gevangenen, waar we hier moeilijk fondsen voor kunnen vinden.
Ja, Congo is een falende staat en dat voelt de bevolking uur na uur aan den lijve. Maar de Congolezen hebben geen keus. Het is ça ou craquer . Wij wel, wij hebben wel keus: wegkijken of …..

Zo'n volhouder uit solidariteit is Thierry Michel. In 1991 was hij al in Zaïre. Om getuige te zijn van de overgang van een dictatuur naar een democratie. Maar Mobutu bleef aan de macht.
Thierry Michel was er niet altijd welkom, maar hij slaagt erin om films te blijven maken. De jongste film, Katanga Business, schoot in het verkeerde keelgat van Kinshasa, waardoor hij enige tijd persona non grata was, maar kijk, nu krijgt hij op 26 juni in Kinshasa een mooie prijs: de "Prix Présence du Congo" uit handen van de Stichting Présence Congo en de Club Diplomatique van Kinshasa. En dat is nu weer zo typisch Congo! Zo word je bewierookt, zo loop je gevaar in de boeien te worden geslagen, en zo is het weer mooi weer!

Bij de DVD's die van zijn film CONGO RIVER verkocht worden, is een fraai staaltje van tracasseries te zien. Je krijgt een glimp te zien van de moeite en tijd die het kost om vergunningen voor elkaar te krijgen die je nodig hebt om ergens te filmen. Niet zichtbaar is, hoeveel fooien dat kost, trouwens. En als hij dan ergens op een plek komt, met zijn mooie vergunningen, begint het overnieuw, want dan is een datum niet goed, of een stempel te weinig, enz. enz.
En niemand doet zijn best om je te helpen om tot een oplossing te komen. Hoe meer mensen zich ermee bemoeien, hoe groter het probleem wordt gemaakt. - Je moet wel stalen zenuwen hebben! En vastberaden je doel nastreven….

Conflictmineralen en actie voor ethisch tantalum

Bloeddiamanten moeten niet verhandeld kunnen worden.
Dankzij NGO’s met lofwaardige goede bedoelingen is het grote publiek sinds een paar jaar gaan beseffen welke ellende in stand wordt gehouden in de mijngebieden In Oost-Congo.
We lezen over de rol daarin van de lucratieve grondstoffenhandel of liever grondstoffenrovers in een land als Congo waar de Staat te zwak is om orde te scheppen.
Wij zouden ook geen mobieltjes moeten kopen waarin conflictmineralen zijn verwerkt, zoals coltan uit Congo.
Ondernemingen die toch met deze grondstoffen werken zouden in de ban moeten worden gedaan…

Nu het publiek bewust is gemaakt van het bloed dat kleeft aan illegaal gewonnen grondstoffen uit Congo, zal het gaan uitzien naar alternatieven.
Maar …… nu lees ik weer hoe dat tevens een gouden kans is voor de coltan-speculanten!
Op CONGOForum , een Belgische website, wordt men geattendeerd op een artikel in De Wereld van Morgen van 11 mei 2010.
Het gaat over coltan-speculanten die Congo de grond in boren en er zelf zeer wel bij varen.
Dat is nog tot daar aan toe.
Maar daarbij wordt met name het Enough project genoemd, die mensen die zich profileren als nobele activisten! En dat Enough is blijkbaar verstrengeld met Commerce Resources, die 2 mijnen in Canada heeft.

Om de nodige investeerders warm te maken, volgt Commerce een dubbele tactiek. Het presenteert de eigen mijnen Eldor en Blue River als veelbelovende, ‘propere’ en veilige mijnen. En, het maakt stelselmatig Congo zwart.

Het artikel belicht ook hoe de strijd tegen “bloedtantalum” wordt aangedreven door grote leveranciers aan electronicabedrijven! Bedrijven die baat hebben bij prijsopdrijving om de mineralen uit hun eigen mijnen (die buiten Congo liggen) te verhandelen. Ze lobbyen actief om de aanvoer uit Congo af te snijden en bespelen daarbij vooral de ethische gevoelens van kiezers, parlement en consumenten in Amerika.


http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2010/05/11/coltanspeculanten-boren-congo-de-grond

Niet normaal

30 april 2010 – Ik ben mijn eigen strenge censor, merk ik keer op keer. Wat ik observeer of meemaak met misstanden in Congo, daarvan houd ik meeste maar voor me. Daarom wil ik nu wel vertellen hoe mijn Congolese mensenrechtencollega R. vanmorgen is afgereisd naar Brussel en daarna Parijs voor een serie belangrijke besprekingen, voor hij naar Kinshasa terugkeert. Ik wil graag vertellen dat het een voorrecht voor ons was dat hij weer helemaal naar Drenthe is gekomen voor een paar dagen onder de pannen bij Docu Congo in Wilhelminaoord!
Desnoods kan ik ook nog vertellen hoe goed het hem deed een koffer te krijgen van mijn vriendin H. en de glucosemeter van J. Daarmee is R.’s schoonzuster in Kinshasa immers erg geholpen, want ze kan die daar niet kopen.
Kijk, en nu begint de censor in mij al op te spelen! Moet je dat nu beslist vertellen? Het klinkt zo armoedig. Het is weer zo negatief over Congo. “Bedenk al wat goed is” is mijn verborgen leidraad.
Maar ondertussen! Ik ben nog onthutst en probeer op een rijtje te krijgen hoe ik zijn informaties kan gaan inzetten in ons werk voor de vluchtelingen uit Congo, het land dat stilaan verandert in een politiestaat. Dezelfde informaties die hij en zijn Congolese mensenrechtencollega’s geven aan Amnesty, aan de Franse evenknie van onze IND, aan de diplomaten die in Kinshasa zijn gevestigd, maar die ook door die instanties aardig gefilterd worden.
De journaliste Ine Roox is het niet met mijn zelfcensuur eens. In dagblad de Standaard lees ik haar serie: Het Afrika van de Hoop. In maart 2010 reisde ze zes weken door Botswana, Mozambique en Ghana. Ze schrijft o.m.: “Erg vaak drong zich een vergelijking met Congo op, of stelde ik me de vraag waarom in die drie landen wél mogelijk lijkt wat in Congo telkens toch weer mislukt.”
Ine Roox is ervan overtuigd dat we Congo geen dienst bewijzen als we die ernstige misstanden niet luid en duidelijk aan de kaak stellen. “Als onze 'Congo-analyse' blijft steken bij hun mooie glimlach, hun mooie witte tanden, hun plantrekkerij, hun fijne cultuur, hun aanstekelijke bulderlach en hun gevoel voor humor, maar we tegelijk oorverdovend zwijgen over alles wat Congo vandaag niet alleen naar westerse, maar ook naar Afrikaanse normen tot een puinhoop maakt.”
Haar opsomming is niet overdreven: “…de grote onveiligheid (niet alleen in het oosten, maar nu ook in het westen), de leiders die zich verrijken op de kap van hun eigen volk, de afwezigheid van recht en orde, en het gebrek aan basisinfrastructuur en de ontoegankelijkheid van dat immense land. Een grootvader, diep in de brousse van Congo, kan vandaag zijn kleinzoon (die nog nooit van zijn leven een trein heeft gezien) de plek tonen waar vroeger, toen opa nog jong was, een treinspoor liep. Er zijn niet zoveel landen op de wereld die een omgekeerde ontwikkelingscurve kunnen voorleggen, en die zich in dat tempo on-ontwikkelen. En ja, ook naar Afrikaanse normen is dat niet 'normaal'”.
P.S. Haar serie over Congo is ook zeer de moeite waard!

De zweep erover in Belgisch Congo! …..50 jaar is als de dag van gisteren .
Koning Albert gaat drie dagen in Congo de 50jarige Onafhankelijkheid vieren. In de aanloop naar die 30e juni bedenken de media aardige invalshoeken om een stukje geschiedenis te behandelen.
Bijvoorbeeld door een bekend iemand te volgen die eens terug gaat naar dat mooie land dat hij 50 jaar geleden ontvluchtte aan de vooravond van zijn onafhankelijkheid. En Terzake nam daar dus Jef Geeraerts voor. Congo leverde hem immers inspiratie voor zijn succesvolle schrijverscarrière, maar hij was er nooit terug geweest.
De Standaard schrijft vandaag : Met nostalgisch genoegen vertelde Jef Geeraerts in Terzake hoe hij er vijftig jaar geleden in Congo de zweep op legde om de zwarten aan het werk te krijgen.
Op een enkele columnist na was niemand verontwaardigd over zoveel kritiekloze, koloniale nostalgie, volgens het Belgische Dagblad De Standaard vandaag.
En dan kunnen we de kritiek daarop lezen van zijn dochter Ilse, historica. Ze komt met de volgende verklaring: De kolonialen hadden een goed leven, ze werden in alles bediend en genoten van een heerlijk klimaat, ver van de verplichtingen in België. Expats hadden er een eigen sociaal leven. Je kunt je voorstellen dat wanneer die mensen in groep uit Congo verjaagd werden, ze ook in België bleven samenhangen en dat Congo in hun ogen een soort verloren paradijs werd. Die herinnering overgoten ze bovendien met een rancuneus sausje, want het was toch zo onterecht dat ze waren verjaagd. In die sfeer ben ik opgegroeid, aldus Ilse Geeraerts. Ze vat het kundig samen hoe het wel fout moest gaan met die plotsklapse onafhankelijkheid. "De Belgische koloniale overheid heeft altijd nagelaten om een Congolese universitaire of politieke elite op te leiden. De eerste democratische regering van Congo is door het Westen vakkundig om zeep geholpen en men heeft een dictator in het zadel geholpen om ondanks de politieke onafhankelijkheid de economische kolonialisering verder te kunnen zetten. Het hele koloniale systeem was zo opgebouwd dat het Congo onmogelijk was gemaakt om te functioneren zonder de blanken. En dan wijt mijn vader het aan de luiheid van de Afrikanen dat het land om zeep is. Maar wie heeft zijn mooie huizen en wegen gebouwd? De zwarten, weliswaar aangepord met de zweep. Als je de Afrikanen echt als mensen beschouwt, zoals mijn vader beweert te doen, dan doe je toch niet zulke uitspraken.'

Zo maakt het nogal wat verschil uit welke hoek de verhalen komen. Ludo Martens? Peter Verlinden?

Voor ieder een must om te lezen toch minstens: Adam Hochschild De geest van Leopold II en de plundering van de Congo (Meulenhof, 1999) Vertaald uit het Engels. Over de terreur in de Congo Vrijstaat 1884-1908. Een commentaar van een Belg onder een recensie van dit boek op een website : Ik ben dit boek momenteel aan het lezen. Nooit is hier met een woord over gerept in de lessen geschiedenis. Ik het boek nota bene in het buitenland gekocht waar het vooraan in de rekken ligt. Hier in België was het me nog nooit opgevallen.

Dag van de Vrouw in Congo

8 maart, Internationale Dag van de Vrouw.
In Congo kan een dag een maand duren, heb ik gemerkt. De hele maand maart door kan je horen over activiteiten of TV-uitzendingen in het kader van de Dag voor de Vrouw. In Kinshasa lopen al onze vrienden van het visserijprojekt ook mee in de kilometerslange optocht, met reclame voor hun projekt op hun T-shirts.
Ik loop te piekeren hoe ik het onderwerp op internet zal zetten. En met welke illustratie? - Ik kies voor het schilderij van Jean Felly Mbayo. Niet alleen omdat het zijn eersteling is. Ook niet vanwege de associatie met mijn 60e verjaardag, toen hij me dit schilderij cadeau deed, hoe ontroerend ik dat ook vond. Nee, vooral omdat ik die fierheid zo dikwijls bewonder in veel Congolese vrouwen die ik ken, de zelfbewustheid, de waardigheid, de manier waarop ze hun aanwezigheid zeer duidelijk manifesteren in die feestelijke opsmuk van hun hoofddoek.

Je zou helemaal vergeten dat diezelfde vrouw hoogstwaarschijnlijk een gigantische taak heeft om minstens zo'n 15 hongerige magen te vullen elke dag, terwijl er geen inkomen is.
Antjie Krog, de Zuid Afrikaanse schrijfster, beschrijft armoede, ook die onder blanken, en trekt dan een vergelijking met de zwarte inwoners van de townships: "De mensen voorzien in hun onderhoud met wat ze op de vuilnisbelt vinden, maar ze behouden hun waardigheid. Het soort ontaarding dat ik onder de blanken aantref heb ik onder zwarten nooit meegemaakt".

Het is een Dag van de Vrouw als alle andere, denk ik. De Congolese vrouw wordt in het zonnetje gezet met mooie woorden. Ze wordt geprezen als ze waardig en vlijtig is. Als ze haar echtgenoot respecteert. Als ze zich de hele maand in de fleurige "pagnes" kleedt net als haar moeder en grootmoeder deden, en alsjeblieft niet in die afschuwelijke jeans of lange broeken. (Vlisco uit Helmond kan weer mooi meeliften op die gratis publiciteit voor het dragen van "pagnes")

De grondwet in de DRC bepaalt dat er geen enkele vorm van discriminatie mag zijn van de vrouw. Zij heeft recht op bescherming door de staat. Maar de praktijk? .....

Ongeletterdheid vindt men bij 51% van de vrouwen tegen 29% van de mannen. Hoe kan een vrouw die niet kan lezen, schrijven, en dus ook niet de taal begrijpen van de pers en de overheid, hoe kan die vrouw enig idee hebben van haar rechten???

Voorbeeld: ondanks dat bigamie is verboden, kan de man rustig besluiten een tweede of derde vrouw te nemen en zijn eerste vrouw vragen haar in huis te halen. Tot troost kan die een "pagne" krijgen, als hij zich realiseert dat het niet zo leuk is voor haar. Maar ze zal het niet in haar hoofd halen hem aan te geven voor veelwijverij. Weet immers niet beter dan dat je het maar moet slikken.

Mooie woorden genoeg. President Kabila vraagt een 200 vrouwen voor een etentje op de Dag van de Vrouw. Programma: 2 toespraken, een van hem, een van een dame die namens alle Congolese vrouwen zegt te spreken.
Vanmiddag las ik het verslag. Zeer hoopgevende woorden.
"Joseph Kabila gaf ook aan op welke manier de Congolese vrouw uit haar achtergestelde positie gehaald moet worden: er moet voorrang worden gegeven aan de scholing van meisjes, gezien de gelijkheid van kansen, om haar beter toe te rusten voor verantwoordelijkheden, elke discriminatie dient te worden uitgebannen, speciaal als het gaat om sexueel geweld,...."(enz. enz.)

En dan vooral ook dit:

Dat Congolese vrouwen nog steeds, ondanks de terugkeer van de vrede zo langzamerhand, slachtoffer zijn van sexueel geweld, is een zeer pijnlijk probleem voor iedere Congolees. Want, zo zei hij, die vrouwen zijn onze moeders, zusters, dochters, van wie het leven is verwoest, gebroken, ontdaan van elke hoop.

En vooral nog dit was mooi om te lezen:
In zijn zorg om verbetering van het lot van de vrouw, verkondigde generaal-major Joseph Kabila dat hij opdracht had gegeven aan het Sociaal FOnds van de Democratische Republiek Congo om alle kosten voor zijn rekening te nemen die gemoeid zijn met "urgente maatregelen bedoeld om de medische kosten te dragen voor de vrouwen en meisjes die slachtoffer zijn van sexueel geweld."

Dit zou een onbevooroordeeld mens toch hoop moeten geven? De Congolese staat die de medische kosten op zich gaat nemen voor al die arme vrouwen waar de President zelf het intiatief voor heeft genomen!

Alleen in Panzi al worden per jaar rond de 3600 operaties uitgevoerd, om nog maar te zwijgen van al die andere vrouwen die daar niet eens kunnen komen.

Blijft nog een vraag: als de president het echt meent, wat hij zegt, waarom verandert er dan helemaal niets?
Die toespraak was namelijk van 8 maart 2004.
Nu zijn we 6 jaar verder, er zijn geen verbeteringen gevolgd op de mooie woorden.
De gruwelijke verkrachtingen zijn niet gestopt, en de wereld heeft het niet nodig gevonden om President Kabila te dreigen met sancties i.v.m de doorgaande vernietiging van de Congolese vrouwen. Integendeel, de mijnbedrijven uit Canada en andere westerse landen doen goede zaken in dat instabiele Congo.

Ik ga nog een artikel op de Franstalige site zetten van ons Docu Congo. Over de top tien schendingen van vrouwenrechten in Congo. Met cijfers.

Krenkende geschenken?

In Trouw van afgelopen zaterdag lees ik een stukje over “een opeenstapeling van stommiteiten en sociale uitglijers.”
Wat was het geval? Een vrouw had een “schattig vaasje”van een vriendin gekregen, en ze was er oprecht blij mee. Maar….daags erna ging ze onverwacht op bezoek bij de ouders van haar vriend, en nam in een impuls het vaasje mee om haar a.s. schoonmoeder ermee te verrassen. Haar vriendin kwam erachter en verweet het haar met de woorden: - “Het is niet aardig dat je iets weggeeft wat ik met zorg voor je heb uitgekozen”.
Het commentaar van de etiquetterubriek leert ons vervolgens dat het niet beschaafd is bij ons om een geschenk dat je kreeg door te geven aan een ander. De titel van het artikeltje luidt dan ook afkeurend: “Gesol met een cadeau”
Maar ook de vriendin krijgt op haar kop. Die had niet mogen vragen waar het vaasje was gebleven. “Gevers horen zich niet bezig te houden met wat ontvangers doen met hun cadeau”.

Stof tot overpeinzen…!
Ik kan er niets aan doen dat ik allerlei associaties voel opkomen.
Ik heb een (Nederlandse!) vriendin die elke keer dankbaarheid moet tonen aan een dame die haar “net gedragen kleding” wegschenkt aan haar.

Ik verzet me tot verbazing soms van mensen tegen “feel good”zendingen aan Congo bijvoorbeeld van hier afgedankte spullen, zoals computers. Het zadelt ons op met enorme problemen van logistieke aard en vooral met hoge kosten. Gewoon geld geven voor zulk soort dingen geeft niet zo’n goed gevoel blijkbaar.

Maar vooral denk ik eraan hoe ik in Kinshasa afgelopen december van die aardige mevrouw T. maar liefst 3 zelfgemaakte japonnen kreeg, net voor ik naar Nederland terug zou gaan. Speciaal voor mijn maat en huidtype had ze de stoffen uitgezocht, en de modellen gemaakt waar ik van houd. Ik was er blij mee en vooral ontroerd om het liefdevolle gebaar. Maar toen ik ze die avond eens aantrok, …was er een bij die niet paste.
G., een andere lieve mevrouw, bekeek me erin en zei: te krap voor jou. Ja, dat zag en voelde ik ook, maar wat moest ik er nu mee? Het was een cadeau en zo met zorg gekozen en gemaakt!
“Geef maar aan mij, het is wel mijn maat”, was de reactie. Ik was gechoqueerd. “Maar als ze jou dan hierin ziet lopen?”
“ Geen probleem!”, beweerde ze.
Dat klopt, hoor ik even later. Mijn goede vriend E. belt enthousiast aan T. : ´Mieke heeft je jurken gepast en is er heel blij mee. Een heeft ze aan G. gegeven en die is er ook heel blij mee”.
Lang geleden leerde ik mijn eerste les op dit gebied. De dag na hun huwelijksfeest stonden E. en zijn vrouw bij de tafel met cadeaux uit te zoeken wat ze ervan aan wie zouden geven. "Vind je die glazen zelf niet mooi dan?" vroeg ik toen die bestemd werden voor een familielid. "Juist wel, en zij zal ze ook vast mooi vinden".

Dit was een staaltje delen uit overvloed. Maar het kan nog sterker, zoals heel wat westerlingen kunnen opmerken die op verre reizen of dichtbij huis met andere culturen kennis maken. Als je als gast een maaltijd krijgt voorgezet die beslist met veel moeite en opoffering is bijeen geschraapt. Je denkt dan: Moeten zij zelf die niet eten, in plaats van wij?
Het is te hopen dat je dan al hebt begrepen dat je ze dan juist diep zou krenken als je niet zou eten, of dat eten zou doorgeven aan anderen, of er wat geld voor zou achterlaten.

PASPOORTLEED afl. 2

Je kon er op wachten: een hartverscheurend verhaal uit de praktijk op internet. Hier is het in het kort: jonge Congolees die in Frankrijk woont gaat op bezoek bij familie in Afrika, wil op 23 januari 2010 in het vliegtuig stappen terug naar huis, naar Parijs en...wordt geweigerd. Ongeldig paspoort! Maar...het is tot 2011 geldig! Nee, ongeldig! Het moet het nieuwe biometrische paspoort zijn.
Het wordt zo'n rel bij de balie in Abidjan, Ivoorkust, dat de jongeman later bezwijkt aan een hartaanval.
Zijn familie en een consortium "Objectif Congo" gevormd door Congolezen uit België, Frankrijk en Zwitserland, willen een klacht indienen tegen de Congolese staat.
In dit verband wordt erop gewezen dat er veel meer vraag is naar paspoorten dan er kunnen worden geleverd. Zo zou een ambassademedewerker in Brussel hebben verklaard dat ze op de 3000 aanvragen die naar Kinshasa zijn opgestuurd er maar mondjesmaat krijgen toegewezen, zo'n 150 per keer. Bron: Blog van Eric Mwamba, onderzoeksjournalist- 10 feb 2010

PASPOORTEN Nachtmerrie
Kendio, die mij altijd zijn Moeder noemt, waar ik niet zo van ben gediend, eerlijk gezegd, is klaar met zijn studie in Zuid Afrika. Toch wel knap van die jonge Congolees, want in Zuid Afrika is de stemming nogal anti Congolezen. Er zijn dagen geweest dat ie beter niet op straat kon komen als zijn leven hem lief was.
Hij is daar met een geldige verblijfsvergunning, dus qua papieren geen probleem.
Maar toch is hij nu ineens illegaal.
Dankzij de Congolese overheid die in een klap alle paspoorten ongeldig heeft verklaard per 31 december 2009. Iedereen moet een nieuw paspoort hebben, een biometrisch paspoort. Modern! Veel minder fraudegevoelig dan wat tot nu toe werd gebruikt.
Nu wordt meestal de pap niet zo heet gegeten als ze wordt opgediend in Congo, dus ik dacht een dag of wat geleden: laat ik eens informeren bij F., mijn allerliefste geheim agent. Hij was enorm enthousiast dat ik hem weer eens belde, en o ja, wou ik weten of je nog wel met het ander paspoort kon reizen? Hij zou het navragen en morgen kon ik hem weer bellen, dan zou het het antwoord hebben.
Zo gezegd, zo gedaan. En dan hoor ik het al. Nou, nee dus, onverbiddellijk, iedereen die wil reizen moet het biometrische paspoort hebben. Ik kan niet nalaten te blazen: Wat onredelijk! Er zijn niet genoeg pasoorten nieuw model en wie al in het buiteland is moet dan naar een ambassade waar die nieuwe niet te krijgen zijn of mondjesmaat, zodat je alleen met hele goede relaties eraan kan komen. Tja....ach, ik kan ook niet van F. verlangen dat ie zijn "baas" i.c. de overheid of de President afvalt.
Nu dan maar eens gevraagd bij een mensenrechtencollega: wat nu voor Congolezen buitenslands die een paspoort nodig hebben? Bijvoorbeeld hier in Nederland. Naar de ambassade kan niet, die is gesloten. Een consul? Dat zou mooi zijn, die kan misschien een "tenant-lieu" afleveren, hoewel....ik moet het nog zien.
Wordt vervolgd.
P.S. Mij benieuwen of er nu nog asielzoekers uit Congo hier aankloppen in Europa.

Afgelopen jaar is in de Congolese pers heel wat keren bericht over een nieuw soort paspoort dat binnenkort zou worden ingevoerd.
Halverwege het jaar werd duidelijk dat de dan al uitgegeven biometrische paspoorten ondeugdelijk waren. Mij werd verteld dat ze nummers droegen die dubbel waren uitgebracht. Of dat waar is, kan ik niet zeggen, maar wel is zeker dat het Congolese Ministerie van Buitenlandse Zaken omstreeks augustus iedereen probeerde te kalmeren, dat het heus wel in orde kwam binnenkort, en dan zouden de oude modellen ongeldig worden.
Dat laatste is dus per 31 december 2009 een feit. Maar om aan het nieuwe paspoort te komen is bepaald niet eenvoudig.