Krenkende geschenken?

In Trouw van afgelopen zaterdag lees ik een stukje over “een opeenstapeling van stommiteiten en sociale uitglijers.”
Wat was het geval? Een vrouw had een “schattig vaasje”van een vriendin gekregen, en ze was er oprecht blij mee. Maar….daags erna ging ze onverwacht op bezoek bij de ouders van haar vriend, en nam in een impuls het vaasje mee om haar a.s. schoonmoeder ermee te verrassen. Haar vriendin kwam erachter en verweet het haar met de woorden: - “Het is niet aardig dat je iets weggeeft wat ik met zorg voor je heb uitgekozen”.
Het commentaar van de etiquetterubriek leert ons vervolgens dat het niet beschaafd is bij ons om een geschenk dat je kreeg door te geven aan een ander. De titel van het artikeltje luidt dan ook afkeurend: “Gesol met een cadeau”
Maar ook de vriendin krijgt op haar kop. Die had niet mogen vragen waar het vaasje was gebleven. “Gevers horen zich niet bezig te houden met wat ontvangers doen met hun cadeau”.

Stof tot overpeinzen…!
Ik kan er niets aan doen dat ik allerlei associaties voel opkomen.
Ik heb een (Nederlandse!) vriendin die elke keer dankbaarheid moet tonen aan een dame die haar “net gedragen kleding” wegschenkt aan haar.

Ik verzet me tot verbazing soms van mensen tegen “feel good”zendingen aan Congo bijvoorbeeld van hier afgedankte spullen, zoals computers. Het zadelt ons op met enorme problemen van logistieke aard en vooral met hoge kosten. Gewoon geld geven voor zulk soort dingen geeft niet zo’n goed gevoel blijkbaar.

Maar vooral denk ik eraan hoe ik in Kinshasa afgelopen december van die aardige mevrouw T. maar liefst 3 zelfgemaakte japonnen kreeg, net voor ik naar Nederland terug zou gaan. Speciaal voor mijn maat en huidtype had ze de stoffen uitgezocht, en de modellen gemaakt waar ik van houd. Ik was er blij mee en vooral ontroerd om het liefdevolle gebaar. Maar toen ik ze die avond eens aantrok, …was er een bij die niet paste.
G., een andere lieve mevrouw, bekeek me erin en zei: te krap voor jou. Ja, dat zag en voelde ik ook, maar wat moest ik er nu mee? Het was een cadeau en zo met zorg gekozen en gemaakt!
“Geef maar aan mij, het is wel mijn maat”, was de reactie. Ik was gechoqueerd. “Maar als ze jou dan hierin ziet lopen?”
“ Geen probleem!”, beweerde ze.
Dat klopt, hoor ik even later. Mijn goede vriend E. belt enthousiast aan T. : ´Mieke heeft je jurken gepast en is er heel blij mee. Een heeft ze aan G. gegeven en die is er ook heel blij mee”.
Lang geleden leerde ik mijn eerste les op dit gebied. De dag na hun huwelijksfeest stonden E. en zijn vrouw bij de tafel met cadeaux uit te zoeken wat ze ervan aan wie zouden geven. "Vind je die glazen zelf niet mooi dan?" vroeg ik toen die bestemd werden voor een familielid. "Juist wel, en zij zal ze ook vast mooi vinden".

Dit was een staaltje delen uit overvloed. Maar het kan nog sterker, zoals heel wat westerlingen kunnen opmerken die op verre reizen of dichtbij huis met andere culturen kennis maken. Als je als gast een maaltijd krijgt voorgezet die beslist met veel moeite en opoffering is bijeen geschraapt. Je denkt dan: Moeten zij zelf die niet eten, in plaats van wij?
Het is te hopen dat je dan al hebt begrepen dat je ze dan juist diep zou krenken als je niet zou eten, of dat eten zou doorgeven aan anderen, of er wat geld voor zou achterlaten.