Nieuwe media voor het bevorderen van vrijheid

Wat vreselijk toch wat ons nu weer overkwam, en dat terwijl er op mijn bureau een artikel opengeslagen ligt uit Amnesty in Actie van juni 2010.
Titel: Nieuwe Media ingezet voor Mensenrechten.
Een conferentie voor Mensenrechten en Nieuwe Media in Den Haag. Op de agenda: het effect van nieuwe media zoals You Tube, Twitter, en blogs op het bevorderen van vrijheid van meningsuiting.

Nou, het is weer eens raak: denk maar niet aan Congo dan.

Heb je haast met een bericht? Mail het dan vooral niet, als je in Kinshasa zit!
Ik heb het al lang uit ervaring moeten leren, als ik in Kinshasa was.
Zelfs een blog als dit bijwerken was niet bepaald iets om even snel te doen, ook al zijn er diverse internetcafé's als je op je logeeradres weer eens geen stroom hebt.
Telefoon is de enige uitweg, ja, maar dan moet je daar wel een telefoonkaart voor kunnen kopen met voldoende tegoed.
SMS is het beste, en dat wordt er dan ook druk gedaan. Maar dan moet je het kort houden.

Toen ik toch maar weer eens belde gisteren om te horen hoe het in ons project Mikondo ging met de school LA TULIPE (ik moet ook op de kleintjes passen en het bellen naar Kinshasa kost al gauw een kwartier met een tarief dat nergens op de wereld verder zo hoog is!)barstte de bom.
Zaten ze daar almaar uit te kijken naar een reactie van ons op een zeer urgente mail, met bijlagen. En wij wisten van niets!
Ik hoor dat het ging om de muur aan de straatzijde. De kopie van een brandbrief van de overheid.
En dan hoor ik dat er onmiddellijk iets aan de muur moet worden gedaan, zodat die er fraai uitziet als de buitenlanders in de stad komen voor de viering van 50 jaar onafhankelijkheid. Stucwerk en verf moeten vernieuwd worden, op straffe van....

Ik voel me alweer boos worden.
Vraag: maar waarom heb je niet gebeld?
En dan blijkt dat we wel degelijk gebeld hebben met elkaar, en dat zij me vroegen wat onze reactie was op de dingen die ze gestuurd hadden. Maar ik had een vreemd antwoord gegeven. Dat ik er nu te moe voor was om daar op in te gaan. En toen dachten ze: wat een vreemd antwoord, zeker haar ironie.

Ik weet het weer: ik dacht toen: Het gaat over het rapport over het opknappen van de toiletten. Dat ziet er goed uit en ik had het daarom niet verder becommentarieerd, maar doorgemaild aan de belanghebbenden hier. Voor mijn idee was mijn rol daarin al klaar.

Zij hadden het over een urgente mail over de muur aan de straatkant(die ik niet had ontvangen) en ik over een rapport (dat ik al een week of wat terug per mail had ontvangen).
En altijd weer URGENT en altijd weer COMMUNICATIE MISLUKT
Soms ben ik het behoorljk zat!

In touw voor Congo

Nu eens niet of niet zo heel erg in touw voor Congo, op die zaterdag. De ruime tuinen van Hofstede de Meijerij, de catering van John de broer van Lisa, de vrolijk opgediste wetenswaardigheden over bomen en planten, het mooie weer, maar vooral die boeiende mensen die elkaar nooit in levende lijve tegenkomen en nu eens lekker informeel nader kennis kunnen maken, dat alles maakte er een succes van, die 22e mei.
"Wat een leuke mensen heb je allemaal om je heen voor Congo!" hoorde ik herhaaldelijk na afloop. Ja, dat is precies de spijker op de kop geslagen. En dan ontbraken er zelfs nog een heel stelletje, wegens vakantie of reizen of dubbele "boekingen".

Druppels in een oceaan ....

Vanavond kreeg ik de laatste mailtjes te lezen van de man die vorige week, 1 juni, in Kinshasa verdween kort na 17 uur toen hij een afspraak had bij de hoogste politieman, John Numbi.
"Goedenavond, ik laat je weten dat ik dinsdag 22 juni voor een week naar Brussel ga...(...)", had de man op 26 mei aan zijn vriend in Brussel gemaild.

Nog naar Brussel gaan zit er niet meer in voor hem.
Zijn mensenrechtencollega's sturen elkaar vanavond het programma door van zijn begrafenis, in Kinshasa.


De officiële verklaringen na zijn dood uit alle hoeken en gaten van de wereld spreken van verontwaardiging en medeleven.
Dat het zo erg is, een zo bekend mensenrechtnactivist zomaar bruut vermoord!
Dat er een onafhankelijk onderzoek moet komen!
Dat duidelijk moet worden gemaakt onder welke omstandigheden het is gebeurd.
Enzovoort.

Ja, een onderzoek dat onafhankelijk wordt uitgevoerd, dus op internationale schaal, dat zou licht moeten werpen op de smerige misdaad die is gepleegd tegen die mens.

De vraag wordt hier en daar gesteld: Wie zat er achter die moord? Waarom is die geweldloze man vermoord? - De Congolese overheid moet die mensen beschermen!, staat er in die verklaringen....

Loze woorden? In machteloosheid geuit...

Soms is de wijsheid wel erg ver te zoeken in boodschappen vol haat aan het adres van het staatshoofd. Sommige internetmedia beschuldigen zonder terughoudendheid. In Kinshasa zijn in een paar dagen een groot aantal politieofficieren gearresteerd en worden namen genoemd van opdrachtgevers. John Numbi is "ter wille van het onderzoek geschorst".

Wie verwacht er in alle ernst een goede rechtsgang???

Mijn goede Congolese vriend R. hoor ik huilen aan de telefoon, als we de laatste communiqués de revu laten passeren. "Ik moet steeds denken aan zijn vrouw en kinderen. Niemand zal iets doen voor hen. Ze zullen nergens vandaan steun krijgen. Dat betekent voor hen de bedelstaf..."

Mijn goede Congolese vriend K. zegt: "Het is vreselijk, maar het is een druppel in een oceaan van problemen hier. De sfeer in Kinshasa is heel negatief. Hier in de straat vliegen soms de kogels om je oren. Er zijn speciaal geselecteerde jonge mannen die de vuile werkjes voor hogerhand moeten opknappen (liquidaties, strafexpedities, intimidaties) zonder dat de politie van die wijk ervan op de hoogte is. Nog maar vorige week is een jonge advocaat in Lemba gewoon thuis om 2 uur 's nachts omgebracht."

Nog een paar dagen, dan zijn alle ogen weer gericht op andere nieuwsitems. Voetbal of zo.
Dertig juni viert Congo 50 jaar onafhankelijkheid.

"Waarom zoveel aandacht voor deze ene moord, terwijl er zovele slachtoffers vallen, elke dag, op dezelfde schandeljke manier, nadat zij uitkwamen voor hun mening? Als ze zeiden dat Congo steeds meer onder autoritair bewind komt te staan?", vraagt mijn goede Hollandse vriend R.
Ik probeer kalm te blijven in mijn antwoord.

"Het is omdat het masker nu op schaamteloze wijze is afgegooid!"
"Als ze zo doen met iemand die een ikoon is, hoeveel te meer met de gewone man".

Ik denk aan de democratische verkiezingen van 2006. "Opmaat tot een harde dictatuur," zei een goede Congolese vriend me meteen na de eerste ronde van die presidentsverkiezingen van 2006.

Ik hoorde uit hun eigen mond hoe mensenrechtenactivisten te verstaan kregen van de internationale diplomatieke wereld dat hun kritiek op de Congolese hoge heren niet gepast was!

Het afglijden naar de harde dictatuur werd wel opgemerkt, onder meer door Human Rights Watch en de Fédération internationale des Droits de l'homme, FIDH.
De boodschap was echter aan dovemansoren gericht.

Een van de internetmedia laat ons lezen hoe de nu vermoorde activist zich herhaaldelijk heeft beklaagd over het wegvallen van de westerse steun aan de mensenrechtenbeweging, waardoor de ene na de andere Congolese organisatie niet meer behoorlijk kon functioneren.

Het is afgelopen met het speelkwartier, sprak het staatshoofd streng voor de radio.
Jaren geleden al.

Deze moord op een bekend mensenrechtenactivist is nu een openlijk signaal aan al zijn collega's en de wereld.
Onafhankelijkheid wordt niet gewaardeerd.

Kinshasa wordt chagrijning. In het vervoer per taxibusje kan je geen kritiek uiten op het landsbestuur, of je wordt binnen een half uur na uitstappen neergeslagen en beroofd, zegt iemand tegen me.

Parlementaire controle op regeringsbeleid? Het dictaat vanuit de boerderij van het staatshoofd luidt: als er kritiek op de regering nodig is, laat dat dan aan mij over!, vertelt iemand me die erbij was. Ik had hem uitleg gevraagd over een motie van wantrouwen tegen de Eerste Minister.

Het huilen om 1 man, is huilen om een land.

Floribert Chebeya vermoord

2 juni 2010 - Ongeloof en ontreddering bij de snel opeenvolgende berichten die me per Email bereiken. Eerst al een alarmerend bericht aan alle collega's mensenrechtenactivisten. Floribert Chebeya en zijn chauffeur sinds gisteren verdwenen. Hij zou bij de generaal John Numbi, hoofd van de nationale politie, een afspraak hebben. Om 17 uur. De reden zou hem ter plekke worden meegedeeld. Zo gaat dat altijd. Hij is erheen gegaan.
Daarna is hij de hele avond per telefoon niet meer te bereiken en zijn chauffeur ook niet.
Zo'n situatie is zeer ernstig in Congo-Kinshasa. Je zorgt immers altijd dat je achterban precies weet waar je bent, zeker als je weer dreigementen hebt gehad, zoals in zijn geval en in het geval van meer opinieleiders op dit moment.

En bijna meteen een Email erachteraan: hij is vermoord!
En nu her en der berichten. De details spreken elkaar soms tegen, zoals dat gaat. De ene politie zegt dit, de ander dat.

Ik denk meteen aan het recente bericht van RFI. Het staatshoofd laat er geen misverstand over bestaan. Wat hem niet aanstaat, zijn de kritische geluiden op de regering vanuit het parlement. Zaterdag heeft hij een aantal leden de kast uitgeveegd. Ze moesten op zijn boerderij komen om te horen hoe hij hen dreigde. De journaliste van Radio France International klapt uit de school: volgens haar zijn drie ministers die zich aansloten bij een nieuw gevormde groep, de CLP, Centre Libéral et Patriotique , door hem ervan beschuldigd uit te zijn op rebellie in de parlementaire groep van de Meerderheid, AMP. Hij zou gezegd hebben: "als u in het leger was, zou u gefusilleerd worden."
Ook uit andere bron heb ik gehoord hoe het staatshoofd afgelopen zaterdag dreigde hard toe te slaan als er nog mensen doorgingen met ongenoegen te uiten over de regering. "Als er iets te verwijten valt, zal ik dat zelf wel doen", zou hij gezegd hebben.

Human Rights Watch heeft al eerder, december 2008, een rapport gepubliceerd onder de veelzeggende titel: We will crush you (we zullen u verpletteren). On va vous écraser, in het Frans. Twee jaar na de verkiezingen. Hoe opposanten wel heel weinig speelruimte krijgen van de democratisch gekozen president Joseph Kabila. Te lezen op onze website:.
De titel is een citaat uit de mond van de President als hij spreekt over opposanten.

En Chebeya? Hem de mond snoeren door arrestatie is al eerder geprobeerd. De laatste keer op 16 maart 2009. Hij is toen met nog een collega, in het hoofdkwartier van de Speciale Diensten in het gebouw Kin Mazière vernederd en mishandeld op een schandalige manier. De aanleiding was een persconferentie waar was gesproken over een betoging tegen de onwettige manier waarop de voorzitter van de Nationale Vergadering werd afgezet. (Het staatshoofd had zich door hem geschoffeerd gevoeld)

Afgelopen weken is het parlement lamgelegd.
Door buitenparlementaire acties. Ook door angst olie op het vuur te gooien, denk ik. Voor als de agendapunten decentralisatie e.d. aan de orde zijn.

Het feest a.s. 30 juni voor 50 jaar onafhankelijkheid wordt verpest door een collectief van 8 mensenrechtengroepen die te kennen geven dat er niet veel te vieren valt met deze erbarmelijke situatie voor de bevolking. Het geld kan beter anders besteed worden, aldus een communiqué 14 maart van die groep. Ondertekend door bekende activisten, ook door Chebeya.
Als een haas probeerde Generaal Kalume, die het feestcomité leidt, vervolgens de Civil Society in te palmen door gebruik te maken van een mensenrechtenactivist die zei dat het een misverstand was. Deze stroman werd daarop in een nieuw communiqué van 30 maart genegeerd door het collectief: er kon geen twijfel over bestaan, van samenwerking met het feestcomité kon geen sprake zijn. Sterker nog: dat de feesten doorgaan tot eind december toont wel dat het vooral politieke propaganda is in de aanloop naar de verkiezingen. Getekend Chebeya, Amigo Ngonde, allebei leiders van door het Westen gesubsidieerde organisaties, René Kabala en anderen.
En 31 maart weer een communiqué uit dezelfde hoek: oproep om de grondwet niet te schenden! Een duidelijk commentaar op wat er op dat moment speelt in het parlement tegen de achtergrond van de ideetjes van het staatshoofd. Er lopen geruchten dat zijn mandaat wel verlengd kan worden. En dat de decentralisatie maar op de lange baan moet worden geschoven.

Na het bericht dat Chebeya was verdwenen, volgde al snel het bericht: hij is vermoord, zijn lichaam is in zijn auto gevonden, op een autoweg richting Matadi. En dat van zijn chauffeur?

Ontsteltenis alom.
Dat zo open en bloot zonder enige schaamte een vreedzaam strijder voor de rechten van het volk geliquideerd wordt!